Julia

De eisen van Julia

Door Sophie Dirven

Een groot deel van de levenservaring van ouderen gaat helaas verloren. Hoe kan je ongebruikelijke kennis kennis - unusual knowledge - door middel van Open Design vastleggen en doorgeven aan de nieuwe generaties en mensen die met soortgelijke problematiek te maken hebben, zodat de kennis blijft bestaan? In de zorg is hier een enorme vraag naar, er worden namelijk veel producten op de markt gebracht die niet optimaal werken omdat ze niet perfect aansluiten op het lichaam.

JULIA

JULIA is een systeem wat is ontstaan vanuit de open design methode en de kennis van blinden en slechtzienden. Dit systeem is vormgegeven in een tas. De inhoud van de tas is geordend door het gebruik van verschillende zakjes in verschillende groottes en kleuren. Alle zakjes hebben een unieke 3D print, deze 3D-vormen maken braille beeldend.

De onmoeting met Julia

De ontmoeting met Julia was tijdens de “Schaduwing methode” (onderdeel van “Embedded resources”) in de woonkamer van Humanitas. Een methode die wordt gebruikt om de doelgroep te volgen tijdens hun dagbesteding. Hierin staat niet alleen de doelgroep centraal maar ook de wisselwerking tussen de dienst en de gebruiker.

Ik nam plaats in de woonkamer van Humanitas, een open plek waar iedereen op eigen initiatief kan koffiedrinken, poolen of mee kan doen aan een van de “creatieve workshoppen”. Tijdens het observeren viel mij een gezellig clubje dames te ouwehoeren op, ik voeg of ik er misschien bij mocht zitten, dit was geen probleem. We raakten aan de praat. Kort legde ik uit waar ik naar op zoek was. Enthousiast vertelde een van de vrouwen dat haar zus het ook wel leuk zou vinden om deel te nemen, ze stond op en haalde Julia erbij.

Ontwerp en design methode’s

Van af dat moment waren we onafscheidelijk. Julia vertelde mij haar levensverhalen, ze was slechtziend maar positief! Ik keek naar haar geordende tas en daar was de unusual knowledge! De ontmoeting met Julia is zeer relevant geweest voor mijn onderzoek. Door onze vriendschap kom ik heel dicht bij haar. Dit motiveert mij enorm. Onze uitwisseling van kennis zorgt voor een soort magie, samen kunnen we mooie dingen maken. Ik kan dit iedereen aan raden.

Julia een blinde zelfstandige vrouw van 80 heeft last van Degeneratie, een oogaandoening waarbij het netvlies loslaat, hierdoor kan zij nauwelijks wat zien.Toch wist zij op haar eigenmanier verder te leven. Julia heeft namelijk haar eigen systeem ontwikkeld om haar spullen te ordenen, dit is voor haar een must geworden. Julia mapt de spullen in haar tas door middel van tasjes die verschillen van kleur, vorm en materiaal. Deze kleine tasjes zitten weer in een grote zwarte handtas.

Door haar beperking is Julia de expert op het gebied van ordenen. Julia heeft vanuit haar eigen beperking een ordenings systeem ontwikkeld voor in haar tas. Niet alleen Julia kan een geordende tas gebruiken, haar kennis is van belang voor andere mensen die graag hun spullen op orde willen hebben of ook andere slechtzienden zijn.

Onderzoekaanpak

Het onderzoek verliep verder met de Users as Designers methode, een methode die ook veel gebruikt wordt bij het ontwerpbureau Waag Society en in de zorg. Doormiddel van een “open innovatie systeem” wordt de gebruiker diepgaand bij het ontwerpproces betrokken, er wordt gevraagd naar hun dagelijkse ervaringen en eventuele kritische feedback. De gebruiker wordt gezien als de expert en zet deze kracht op een optimale manier in. Deze research methode in het project JULIA toegepast om tot het ontwerp te komen. Door de Users as Designers methode toe te passen wordt een frisse blik verkregen van de gebruiker zelf. Door de Users as Designers methode kan de ontwerper onderdeel worden van het leven van de gebruiker door dat deze zich inleeft in het probleem van de gebruiker. Dat gebeurde ook met JULIA. Julia werd een metafoor voor alle blinden en slechtzienden.

Het protoype: Prototyping

Tijdens het ontwikkelen van het prototype en eindproduct hebben de gebruikers veel invloed gehad op mijn ontwerp. Samen kwamen we tot ontwerpregels voor te tas die later vertaalde in een systeem, hiermee zijn er veel meer mogelijkheden en uitbreidingen gevonden. Door de kritische houding van de non-experts-experts/gebruikers kwam er meer informatie over manieren van ordenen. Het was een interessant proces omdat ik mijn rol als ontwerper moest aanhouden en geen hulpverlener of uitvoerder was. Bij het tot stand komen van het prototype is er gebruik gemaakt van “prototyping” (een onderzoeksmethode die ook veel wordt toegepast in de Waag Society) 4 in op ieders behoeftes. De prototypes zijn een manier voor gebruikers om het product te testen en feedback te geven, waardoor aanpassingen doorgevoerd kunnen worden. In het project Julia wordt dit getest door middel van verschillende prototypes. Het ontwerpproces is hiermee een eindeloze ontdekklingstocht.

Julia en haar lotgenoten

Om erachter te komen of het systeem wat Julia gebruikt om haar tas te ordenen ook werkt voor andere blinden en slechtziende. Het systeem is daarom voorgelegd aan lotgenoten. Door alle participanten in de interviews dezelfde vragen voor te leggen kwam ik erachter dat zij niet allemaal dezelfde ideeen hebben voor ordenen als Julia.

Het systeem JULIA kreeg meer vorm door de interviews met Esther Schaminee (een twintiger die een jaar lang blind is geweest door een val), Vincent Bijlo (Schrijver en grappen maker) en Hannelore Hogendoorn (VISIO)

“Als ik zelf een nieuw product of object heb gekocht dan moet ik het eerst helemaal zelf onderzoeken en leren kennen, je moet hier dan je eigen route en routine in vinden dit moet je snappen en dan kan je het beste je spullen terugvinden.” - Vincent Bijlo

“Je zou het systeem kunnen uitbreiden, in je huis in bijvoorbeeld de vorm van een wandkleed. Je zou bijvoorbeeld elk zakje een geluid kunnen geven waardoor de spullen ook buiten je tas kan terug vinden.” - Esther Schaminee

“Het perfect zijn als je de tas kan personaliseren, veel tools in de zorg werken net niet omdat deze gestandaardiseerd zijn.” -Hanne Hogendoorn

uit de intervieuws zijn regels voor de tas ontstaan. Natuurlijk is het nog een beperkt palet aan participanten maar toch kan je uit deze diagram al een paar ontwerpregels te halen. Zoals:

-De grote van de tas moet aanpasbaar zijn.
-De tas moet overzichtelijk zijn.
-Het materiaal moet praktisch en stevig zijn.
-Je moet kunnen ordenen door middel van tast, zoals een 3D print.
-Je moet kunnen ordenen door middel van verschillende zakjes.
-De tas moet uit berijdbaar zijn.
-In de tas moeten gesloten vakjes zitten.
-De tas moet een contrastrijke kleurcombinatie hebben.
-De sluiting moet met een rits zijn (met een grote lip).
-De tas moet modieus zijn.
-Vrienden, familie of mensen in de zorg moet spullen kunnen terugvinden en terug kunnen stoppen in de tas.
  

Uit de interviews bleek ook dat bijna iedere blinden of slechtziende zijn eigen systeem/maniertjes had gevonden om zijn/haar spullen terug te vinden. Bij Julia ging het vooral over kleurrijke contrasten. De anderen focusten op de structuur. Esther Schaminee heeft bijvoorbeeld een geordend overzichtelijk systeem waarbij zij op de tast grabbelt en nooit mééer spullen mee neemt dan nodig is, terwijl Vincent Bijlo juist de structuur in de chaos ziet en ook gewoon maar aan de tast gaat. “Ik leef in mijn eigen chaos, als je te geordend bent wordt je alleen maar kwaad op je zelf omdat je je zelf dan aansprakelijk kan stellen dat je niet geordend genoeg bent geweest.”

De tas

Blinden zijn over het algemeen genoodzaakt om geordend te leven. In het systeem JULIA wordt er volop gebruik gemaakt van deze kennis. De unusual knowledge van de slechtzienden en blinde wordt hier als een positieve unieke kennis openbaard. Zodat zienden ook van deze fijne georganiseerde structuur en rust gebruik kunnen maken en tegelijkertijd kunnen ervaren hoe fijn en intiem en rustgeven een vorm of materiaal kan zijn. De grootte van de zakjes, kleuren, 3D prints en de tas zelf zijn aan te passen door de gebruiker. Zo kan de tas optimaal worden gepersonaliseerd naar iedere beperking. De ontwerper in de wereld van open design en wat kan hij leren van de (feedback) van de gebruiker.

Welke financiele modellen zijn er voor Open Designers?

Als open designer ben ik ervan overtuigd dat je door het openstellen van het object voor de gebruiker het ontwerp niet alleen kan verbeteren maar ook de gebruiker kan betrekken bij het (ontwerp) proces. Non-expert wordt expert en omgekeerd. Een groep Non-Experts zijn samen experts omdat zij allemaal van uit hun eigen probleem en of beperking hun eigen oplossing hebben gevonden. De gebruiker zoals Julia, heeft meer kennis dan in eerste instantie wordt gedacht. De gebruikers staan midden in het probleem door continue confrontatie hiermee; hierdoor hebben zij vaak hun eigen manieren ontwikkeld om de beperkingen te verlichten. Dit zie ik zelf in de vorm van een blueprint tegen betaling aan te bieden kan de ontwerper geld verdienen aan zijn ontwerp, je koopt de blueprint met de bijbehorende regels van de ontwerper. Het is ook mogelijk om gebruik te maken van het ‘Open Desk model’ waarbij het ontwerp deels online staat en deels verkocht wordt.

Leermomenten

Men zegt dat het gevaar bij deze ontwerpmethode is dat men zich te veel kan laten leiden door de mening van de gebruiker. Omdat de gebruiker bij JULIA ook de expert is was dit juist van toepassing. Dit bracht het onderzoek op een totaal ander pad waarbij de verschillende systemen samen zijn gekomen en het voelen en tasten centraal staat. Julia gaf een kritisch oog maar was wel veel eisend. De hechte band die Julia en ik opbouwden zorgde voor veel motivatie, ik had iemand om voor te ontwerpen. Als tip wil ik mee geven dat je ook kritisch moet blijven strijden voor mijn eigen visie en ook de mening van andere blinden erbij kan betrekken.

Afstuderen

Voor mijn afstudeer project ga ik deze ervaring van deze minor gebruiken. Ik wil dan nog dieper en breder op het onderwerp ingaan. Zodat uiteindelijk een productlijn ontstaat van uit de kennis van het systeem JULIA. De zorg kan bijna niet zonder Open Design. Veel ontwerpen werken pas optimaal als ze gepersonaliseerd zijn. Hier bieden Fab labs en bleuprints de uitkomst voor. Door lichamelijke of geestelijke beperking die veel voorkomt bij patienten die van de zorg gebruik maken is ook de hulp van derden nodig bij het ontwerpproces.

De uitdaging is het “zorg” systeem te doorbreken en een productlijn te maken die ook leuk en fijn is voor mensen die wel kunnen zien. Omdat de suffigheid van een zorg product dan doorbroken kan worden. Blinden willen namelijk een zo normaal mogelijk leven lijden zonder al te veel aanpassingen, veranderingen of hulptools.

“Iedereen wil je altijd helpen, alleen had ik daar niet altijd behoefte aan haha” - Esther Schaminee

Bibliografie

“Camille Walala” camillewalala.com. Web. 20 November 2016.
http://camillewalala.com/

"Corry." Personal interview. 08 Nov. 2016.

"Esther Schaminee." Phone interview. 11 Nov. 2016.

“Frenzy” instructables.com. Web. 17 Oktober 2008. Gregg Horton. 12 Oktober 2016 < http://www.instructables.com/member/frenzy/>

"Gregg Horton - Web Developer." greggawatt.github.io. Web. ? Gregg Horton. 12 Oktober 2016 < http://greggawatt.github.io/>.

"Julia." Personal interview. 05 Oct. 2016.

"Melvin." Personal interview. 14 Nov. 2016.
Roland Barthes. The Dead of the Author. UbuWeb | UbuWeb Papers. Print.
“The Alzheimer’s Activity Apron.” Alzheimers.net. Web. 22 April 2015. Alissa Sauer. 16 Oktober 2016<http://www.alzheimers.net/4-22-15-alzheimers-activity-apron/>

 “The Alzheimer’s Activity Apron.” hln.be Web. 20 Maart 2015. 16 Oktober 2016<http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-linter/voelschorten-moeten-mensen-met-dementie-helpen-a2258155/>

“The $50 leg.”waag.org. Web. Alex Schaub, 18 Oktober 2016.<https://www.waag.org/sites/waag/files/public/Publicaties/Alex_schaub_article.pdf>

“The low cost prosthesis” lowcostprosthesis.org. Web. 18 Oktober 2016 <http://www.lowcostprosthesis.org/what-we-do>

“Het Fruffel voelschort.” fruffel.nl. Web. Ageeth Jak. 14 oktober 2016< http://www.fruffel.nl/activiteiten-voor-dementerende-ouderen-fruffel-voelschorten/>

“Users as designers” waag.org Web. Dick van Dijk, Frank Kresin, Miriam Reitenbach, Eva Rennen, Sabine Wildevuur, 18 Oktober 2016. <https://waag.org/sites/waag/files/public/Publicaties/Users_as_Designers.pdf>

“Usership.” museumarteutil.net. Web. 2014. Stephen Wright, 16 Oktober 2016. p. 66 -68
<http://museumarteutil.net/wp-content/uploads/2013/12/Toward-a-lexicon-of-usership.pdf>

Van, Bas, Abel, Lucas Evers, Roel Klaasen, and Peter Troxler. “Costum assistive spoon by Ferenzy.” Open Design Now: Why Design Cannot Remain Exclusive. Amsterdam: Bis, 2011: G 125 Print. 

Van, Bas, Abel, Lucas Evers, Roel Klaasen, and Peter Troxler. “The generative bedrock of open design by Michel Avital” Open Design Now: Why Design Cannot Remain Exclusive. Amsterdam: Bis, 2011. Print. 

"Vincent Bijlo." Personal interview. 17 Nov. 2016.

"Visio." Phone interview. 15 Nov. 2016.

“Workshops Voelschorten” voelschorten.blogspot.nl. Web. Nadia, 14 Oktober 2016.
http://voelschorten.blogspot.nl/2016/05/workshops-voelschorten.html