The Makerbox: creating business model for circular economy

This article is part of the project De Makerbox.

Does a traditional business model still fit our product and service?

Transition from linear to circular

Analysis of literature: Osterwalder & Pigneur’s Business Model Canvas and the Ellen MacArthur Foundation’s Butter y Model.

Systemen in organisaties in onze maatschappij zijn vaak gebaseerd op een industrieel model gericht op de transformatie van grondstoffen tot producten. Organisatorisch gezien gebeurt dat heel efficiënt. Economisch gezien is het fundament dat de producten zo kort mogelijk gebruikt worden, ook al zijn ze nog prima bruikbaar. Dit leidt tot het stimuleren van een zo hoog mogelijke doorloopsnelheid, gebaseerd op ‘obsolescence’. Dit betekent het na een beperkte gebruiksperiode ‘stuk laten gaan’ of overbodig maken van wat we maken. Dit leidt tot een zogeheten ‘take-make-waste’ productiemodel gebaseerd op een lineaire waardeketen. Hoe sneller producten daarin doorstromen, hoe groter de economische groei. Dit model leidt ook tot uitputting van grondstoffen en het vervuilen van de menselijke leefomgeving, zeker in het licht van een sterk groeiende wereldbevolking.

Daar een andere manier van denken tegenover plaatsen, wordt gevoed door de notie duurzaamheid: zuinig omgaan met natuurlijk en sociaal kapitaal. Daar is de ‘recyclegedachte’ uit ontstaan. In de afgelopen halve eeuw heeft dit zich via verschillende stadia ontwikkeld tot het idee van een andere economie. Eén waarin grondstoffen, onderdelen en hal abricaten in beginsel ‘onbeperkt’ meegaan. Ook een waarin het ondernemen zou moeten bijdragen aan het behoud en de groei van verschillende vormen van kapitaal. Het vraagt daarmee om het organiseren van kringlopen waarin de waarde van grondsto en en materialen zo goed mogelijk bewaard wordt. Dat idee op brede schaal uitwerken en toepassen noemen we de circulaire economie. Dat is een economie waarbij het behoud van de waarde van producten, halffabricaten en gebruikte grondstoffen centraal staat en vraagt om het organiseren van kringlopen. Een dergelijke economie is in materieel opzicht een economie van krimp vergeleken met de lineaire economie. Het biedt daarentegen kansen van groei, want de materie in omloop houden, vraagt om heel veel ‘handjes’ en biedt een nog nauwelijks verkend palet aan mogelijkheden tot verdienstelijking. In ons geval wordt ook waarde in de vorm van kennis het systeem doorgestuurd.

Sources

1. Osterwalder & Pigneur’s Business Model Canvas and the Ellen MacArthur Foundation’s Butter y Model.

2. Business modellen voor de circulaire economie, Jan Jonker, Sigma, nr. 4, september 2016